زینک سیترات تریهیدرات
(Zinc Citrate Trihydrate)
زینک سیترات تریهیدرات (Zinc Citrate Trihydrate)
زینک سیترات تریهیدرات یکی از ترکیبات پرکاربرد عنصر روی (Zinc) است که به دلیل جذب مناسب، ایمنی بالا و طعم ملایم در صنایع دارویی، مکملهای غذایی و حتی محصولات بهداشتی استفاده میشود. این ماده شکل پایدار و محلولتری از روی محسوب میشود که سه مولکول آب در ساختار خود دارد (Trihydrate)
مشخصات شیمیایی زینک سیترات تریهیدرات
ویژگی توضیح
نام شیمیایی Zinc Citrate Trihydrate
فرمول مولکولی Zn₃(C₆H₅O₇)₂·3H₂O
شکل ظاهری پودر سفید یا تقریباً سفید
حلالیت محلول در آب
طعم خنثی تا کمی ترش
منبع روی آلی
تفاوت زینک سیترات با سایر اشکال زینک
زینک در اشکال مختلفی وجود دارد؛ اما زینک سیترات تریهیدرات ویژگیهای منحصربهفردی دارد:
مزایا نسبت به زینک اکسید
- جذب بهتر در بدن
- تحریک گوارشی کمتر
- مناسب برای مصرف طولانیمدت
مزایا نسبت به زینک سولفات
- طعم ملایمتر
- احتمال تهوع کمتر
- سازگارتر با دستگاه گوارش
چرا زینک سیترات تریهیدرات انتخاب مناسبی است؟
- جذب زیستی مناسب
- سازگار با معده
- مناسب مصرف روزانه
- کاربرد گسترده در صنایع مختلف
زینک سیترات تریهیدرات یکی از بهترین منابع آلی روی است که به دلیل جذب بالا، ایمنی مناسب و کاربرد گسترده در مکملها و محصولات بهداشتی محبوبیت زیادی دارد. اگر به دنبال یک ترکیب مؤثر برای تأمین روی موردنیاز بدن هستید، این ماده انتخابی هوشمندانه محسوب میشود.
کاربردهای زینک سیترات تریهیدرات
زینک سیترات تریهیدرات به دلیل زیستفراهمی بالا، پایداری شیمیایی و ایمنی مناسب در صنایع مختلف کاربرد گستردهای دارد.
۱.صنایع دارویی و مکملهای غذایی
مهمترین کاربرد این ترکیب در تولید:
- قرص و کپسولهای مکمل روی
- شربتهای تقویتی کودکان
- مکملهای تقویت سیستم ایمنی
- محصولات افزایش رشد و ترمیم بافتها
دلیل استفاده:
جذب بهتر نسبت به اشکال معدنی روی و تحریک کمتر دستگاه گوارش.
میزان مصرف توصیهشده
گروه سنی مقدار روزانه روی
بزرگسالان 8–۱۱ میلیگرم
زنان باردار 11–۱۲ میلیگرم
کودکان 3–۸ میلیگرم
توجه: مصرف بیشازحد زینک ممکن است باعث تهوع، اختلال جذب مس و مشکلات گوارشی شود.
عوارض جانبی احتمالی
در صورت مصرف صحیح، زینک سیترات تریهیدرات ایمن است، اما مصرف زیاد آن ممکن است باعث:
- تهوع
- دلدرد
- سردرد
- کاهش جذب آهن و مس
۲.صنایع غذایی (Food Grade)
در برخی کشورها از زینک سیترات بهعنوان:
- غنیکننده مواد غذایی
- افزودنی معدنی در نوشیدنیها و غذاهای رژیمی
استفاده میشود.
ویژگی مهم:
طعم ملایم و سازگاری بالا با فرمولاسیون غذایی.
۳.محصولات بهداشتی و آرایشی
در تولید:
- خمیر دندان (کنترل پلاک و بوی بد دهان)
- محصولات ضد آکنه
- کرمهای ترمیمکننده پوست
- شامپوهای تقویت مو
خاصیت کلیدی:
اثر ضدباکتریایی و تنظیم ترشح چربی پوست.
۴.صنایع دام، طیور و آبزیان
- مکمل خوراک دام
- بهبود رشد و افزایش ایمنی حیوانات
- کاهش تلفات و بهبود کیفیت گوشت و تخممرغ
نحوه استخراج عنصر روی (Zinc)
برای تولید زینک سیترات، ابتدا باید عنصر روی خالص یا یکی از نمکهای آن تهیه شود. استخراج روی معمولاً از سنگهای معدنی انجام میشود.
مهمترین منابع معدنی روی:
- اسفالریت (ZnS)_ مهمترین منبع
- اسمیتسونیت (ZnCO₃)
- همیمورفیت
مراحل استخراج روی از سنگ معدن
۱.خردایش و آسیاب
سنگ معدن استخراجشده:
- خرد و آسیاب میشود
- آماده فرآیند تغلیظ میگردد
۲.تغلیظ (فلوتاسیون)
- جداسازی سولفید روی از ناخالصیها
- افزایش درصد خلوص روی
۳.تشویه (Roasting)
در این مرحله:
- ZnS → ZnO
- گوگرد بهصورت SO₂ آزاد میشود
۴.لیچینگ (حلسازی)
- حلکردن اکسید روی در اسید سولفوریک
- تولید محلول سولفات روی (ZnSO₄)
۵.خالصسازی و الکترولیز
- حذف فلزات مزاحم
- تولید فلز روی خالص (Zn)
نحوه تولید زینک سیترات تریهیدرات
پس از تهیه منبع روی، تولید زینک سیترات تریهیدرات معمولاً از طریق واکنش شیمیایی کنترلشده انجام میشود.
مواد اولیه مورد نیاز
- منبع روی (اکسید روی، هیدروکسید روی یا کربنات روی)
- اسید سیتریک (Citric Acid)
- آب خالص
مراحل تولید صنعتی
۱.آمادهسازی محلول اسید سیتریک
- حل اسید سیتریک در آب
- تنظیم pH محلول
۲.افزودن ترکیب روی
- اضافهکردن تدریجی اکسید یا کربنات روی
- انجام واکنش در دمای کنترلشده
واکنش کلی
ZnO + C₆H₈O₇ → Zn₃(C₆H₅O₇)₂ + H₂O
۳.تشکیل رسوب زینک سیترات
- رسوب سفیدرنگ تشکیل میشود
- کنترل pH برای جلوگیری از ناخالصی
۴.فیلتراسیون و شستشو
- جداسازی رسوب
- شستشو با آب برای حذف اسید اضافی
۵.خشککردن و تبلور
- خشککردن در دمای کنترلشده
- تشکیل ساختار تریهیدرات (۳ مولکول آب)
کنترل کیفیت محصول نهایی
برای مصرف دارویی و غذایی، آزمونهای زیر انجام میشود:
- تعیین درصد روی
- آنالیز فلزات سنگین
- تست حلالیت
- بررسی اندازه ذرات
- آزمون میکروبی
زینک سیترات تریهیدرات ترکیبی ارزشمند با کاربرد گسترده در داروسازی، صنایع غذایی، آرایشی و دامپزشکی است. تولید آن نیازمند روی خالص، اسید سیتریک و کنترل دقیق شرایط واکنش است. به دلیل جذب بالا و ایمنی مناسب، این ترکیب یکی از بهترین منابع تأمین عنصر روی به شمار میرود.
اگر به دنبال خرید زینک سیترات تریهیدرات هستید، تادامارکت یکی از منابع معتبر برای تهیه زینک سیترات تریهیدرات با کیفیت مناسب، تولید صنعتی وآزمایشگاهی است.تادامارکت میتواند تأمینکننده مطمئنی برای نیازهای شما باشد.