آلیاژهای مس (Copper alloys)
آلیاژهای مس چیست؟
مس (Copper) یکی از مهمترین فلزات صنعتی است و بهتنهایی کاربرد فراوانی دارد، اما زمانی که با فلزات دیگر ترکیب میشود، آلیاژهایی بسیار قدرتمند و چندمنظوره بهوجود میآیند. آلیاژهای مس به دلیل خواص مکانیکی بالا، مقاومت عالی در برابر خوردگی و رسانایی مناسب، در صنایع مختلف از ساختمانسازی تا الکترونیک و حملونقل استفاده میشوند.
آلیاژ مس چیست؟
آلیاژ مس ترکیبی است از مس با یک یا چند فلز دیگر مانند روی، قلع، نیکل، آلومینیوم، برلیوم، منگنز و …
این ترکیب باعث میشود:
- استحکام افزایش یابد
- سختی بیشتر شود
- مقاومت در برابر خوردگی تقویت شود
- رفتار الکتریکی و حرارتی بهبود یابد
آلیاژهای مس :
۱.برنجها (آلیاژهای مس–روی)
۲.برنزها (آلیاژهای مس–قلع یا سایر عناصر)
۳.آلیاژهای نیکل–مس
۴.آلیاژهای مس–آلومینیوم (Aluminum Bronz)
۵.آلیاژهای مس–برلیوم (Beryllium Copper)
۶.آلیاژهای مس–نیکل–روی (Nickel Silver)
۷.آلیاژهای مس–منگنز
۸.آلیاژهای مس–سیلیکون (Silicon Bronze)
۱.برنجها (Brass) آلیاژ مس و روی
برنج مهمترین و پرمصرفترین آلیاژ مس است که از ترکیب مس + روی (Zn) تشکیل میشود.
خواص برنج:
- رنگ زرد طلایی
- چکشخواری بالا
- مقاومت مناسب در برابر خوردگی
- قابلیت ماشینکاری خوب
- رسانایی الکتریکی متوسط
انواع مهم برنج:
- برنج ساده
- برنج دریایی
- برنج سربدار (قابلیت ماشینکاری بهتر)
- برنج پرقدرت
کاربردهای برنج:
- شیرآلات و اتصالات
- رادیاتورها
- قطعات تزئینی
- آلات موسیقی
- پوکه فشنگ
۲.برنزها (Bronze) آلیاژ مس و قلع
برنز یکی از قدیمیترین و مقاومترین آلیاژهای مس است که از ترکیب مس + قلع (Sn) ساخته میشود.
خواص برنز:
- سختی و مقاومت سایشی بالا
- مقاومت عالی در برابر خوردگی
- رسانایی حرارتی خوب
- استحکام بالا در برابر ضربه
انواع مهم برنز:
- برنز قلع
- برنز آلومینیوم
- برنز فسفر
- برنز سیلیکون
کاربردهای برنز:
- بوشها و یاتاقانها
- چرخدندهها
- قطعات صنعتی مقاوم
- مجسمهسازی و هنر
- تجهیزات دریایی
۳.آلیاژهای نیکل–مس (Nickel-Copper Alloys)
در این آلیاژها مس با نیکل (Ni) ترکیب میشود و آلیاژی بسیار مقاوم در شرایط سخت ایجاد میکند.
خواص آلیاژهای نیکل–مس:
- مقاومت فوقالعاده در برابر خوردگی
- پایداری حرارتی بالا
- استحکام مکانیکی زیاد
- دوام طولانیمدت
مهمترین گریدها
مونل (Monel 400 / K500)
نیکل–مس ۷۰/۳۰
کاربردها:
- صنعت دریایی
- پمپها، شیرآلات و اتصالات صنعتی
- صنایع نفت و گاز
- مبدلهای حرارتی
۴.آلیاژهای مس–آلومینیوم (Aluminum Bronz)
این آلیاژ شامل مس + آلومینیوم (Al ) است و به دلیل استحکام بسیار بالا شناخته میشود.
خواص:
- مقاومت عالی در برابر سایش
- استحکام بسیار زیاد
- مقاوم در برابر محیطهای خورنده، حتی آب دریا
- رنگ طلایی زیبا
کاربردها:
- پروانه کشتی
- پمپها و شیرآلات صنعتی
- بوشها و قطعات سنگین صنعتی
۵.آلیاژهای مس–برلیوم (Beryllium Copper)
یکی از مقاومترین آلیاژهای مس در جهان است.
خواص:
- استحکام بسیار بالا (قابل مقایسه با فولاد)
- خاصیت فنری عالی
- مقاومت در برابر سایش
- رسانایی مناسب
کاربردها:
- ابزارهای ضدجرقه
- سوئیچها و اتصالات برق
- قطعات هوافضا
- ابزار دقیق
۶.آلیاژهای مس–نیکل–روی (Nickel Silver)
(معروف به نقره آلمانی اما بدون وجود نقره)
خواص:
- ظاهر شبیه نقره
- مقاومت خوب در برابر خوردگی
- استحکام مناسب
کاربردها:
- سازهای موسیقی
- تجهیزات تزئینی
- ظروف و کارد و چنگال
۷.آلیاژهای مس–منگنز
این گروه در محیطهای دریایی و صنعتی عملکرد عالی دارند.
کاربردها:
- قطعات حساس در برابر خوردگی
- مخازن و تجهیزات صنعتی
- قطعات مکانیکی دقیق
مزایای آلیاژهای مس
بهطور کلی آلیاژهای مس دارای مزایای زیر هستند:
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- رسانایی مناسب
- چکشخواری و شکلپذیری خوب
- طول عمر زیاد
- قابل بازیافت
- عملکرد عالی در شرایط سخت
به همین دلیل، آلیاژهای مس در تمام صنایع جهان نقش بسیار مهمی دارند.
۸.آلیاژهای مس–سیلیکون (Silicon Bronze)
آلیاژ مس– سیلیکون که با نام سیلیکون برنز (Silicon Bronze ) نیز شناخته میشود، یکی از آلیاژهای بسیار مهم و کاربردی خانواده ی برنزها ست.
ترکیب اصلی آن معمولاً شامل:
- مس (Cu): حدود ۹۲–۹۶٪
- سیلیکون (Si) :حدود ۲–۴٪
- مقادیر کم از منگنز، آهن، قلع یا روی (کمتر از ۱٪)
می باشد.
این آلیاژ به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت ریختهگری عالی و ظاهر زیبا بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیهای کلیدی سیلیکون برنز:
- مقاومت فوقالعاده به خوردگی
- استحکام و دوام بالا
- قابلیت ریختهگری بسیار خوب
- هدایت الکتریکی و حرارتی مناسب
- ظاهر زیبا
فرم ظاهری آن:
- رنگ طلایی–مسـی
- سطح براق و یکنواخت
کاربردها:
- صنایع دریایی
- مجسمهسازی و هنر
- معماری
- صنایع نفت و گاز
- الکترود جوشکاری
آلیاژهای مس انواع مختلفی دارند و هرکدام با ترکیب فلزات متفاوت، خواص خاصی ارائه میدهند. از برنج و برنز که رایجترین آلیاژهای مس هستند تا آلیاژهای نیکل–مس، آلومینیومبرنز و برلیوممس، همگی در صنایع کلیدی مانند الکترونیک، انرژی، حملونقل، دریایی و ساختمان کاربرد دارند.
ممنون بابت مطالب مفیدتون
با سلام . ممنونم از اظهار نظر شما